LocationsDünya Mayın Farkındalık Günü öncesinde Türkiye’nin doğu sınırındaki mayın temizleme faaliyetlerine dikkat çekmek amacıyla çekilen videoda Avrupa Şampiyonu milli jimnastikçi Ferhat Arıcan, mayın temizleme faaliyetlerinin gerektirdiği yoğun dikkat, adanmışlık, denge ve yön bulma becerilerinin jimnastik sporu ile olan benzerliğine vurgu yapıyor.
Ankara, 2 Nisan 2021 - Türkiye’nin doğu sınırlarında mayınların temizlenmesi ve sınır denetim kapasitesinin artışı yoluyla sosyo-ekonomik kalkınmaya katkı sağlanmasını amaçlayan proje, 4 Nisan Dünya Mayın Bilinci ve Mayın Faaliyetine Destek Günü öncesinde millî sporcu Ferhat Arıcan ile işbirliği yaptı.
Videoda jimnastikçiler ve mayın temizleme çalışanlarının yoğun dikkat ve özveri gerektiren faaliyetleri arasındaki benzerliklerin altını çizen Arıcan, mayın faaliyetinin büyük bir dikkat ve hassasiyet ile birlikte olağanüstü bir çaba gerektirdiğine dikkat çekerek, “Biz profesyonel jimnastikçiler kusursuz seriler için mindere çıkarız. Hata yaptığımızda ise madalya şansımızı yitiririz. Oysa ilk hatanızın son hatanız olduğu meslekler var. Hatanın telafisi olmayan işleri yapan, hayatlarını kusursuz seriye adayan Türkiye'de ve dünyada mayın faaliyetlerinde yer alan tüm çalışanları çabalarından dolayı kutluyor, mayınsız bir dünya ve Türkiye için yaptıkları katkılardan dolayı teşekkür ediyorum” dedi.
Birleşmiş Milletler’in öncülüğünde 4 Nisan tarihi, 2005 yılında, Dünya Mayın Bilinci ve Mayın Faaliyetine Destek Günü olarak ilan edilmişti. Dünya çapında birçok sivilin yaralanmasına ve hayatını kaybetmesine neden olan antipersonel kara mayınları, üretimi çok ucuz olmasına karşın temizlenmesi çok maliyetli bir sınır kontrol aracı.
1997 yılında Ottawa’da imzaya açılan ve Türkiye’nin de 2004 yılında taraf olduğu Ottawa sözleşmesi kapsamında taraf ülkelerin sınırlarına yerleştirmiş olduğu antipersonel kara mayınlarını temizlemesi gerekiyor. Hedef gözetmeyen ve yıllarca aktif kalabilen antipersonel kara mayınları, bu özelliklerinden dolayı Ottawa Sözleşmesi’ni kabul eden ülkelerce kullanımdan kaldırılarak, yerini insanî sınır gözetim sistemlerine bıraktı.
Yine bu sözleşme kapsamında Türkiye; antipersonel kara mayını üretimini sonlandırdı, depolarda mevcut olan antipersonel kara mayınlarını imha etti, kara ve deniz sınırlarından mayın nakliyatını yasakladı ve sivil halka mayın ve mayın sebepli riskler konusunda eğitimler vermeye başladı. Bunlara ek olarak mayın mağdurları için hukuki düzenlemeler yapılarak, bu kişilerin yaşam şartları iyileştirdi.
Proje kapsamında Avrupa Birliği, sağladığı toplam 42 milyon eurodan fazla finansal katkı ile ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın (UNDP) insani mayın temizliği alanındaki küresel uzmanlığı aracılığıyla, Türkiye’nin doğu sınırlarındaki mayınlı arazilerin temizlenmesi, çıkan mayınların imhası ve modern sınır kontrol sistemlerinin kurulması konularında Türkiye’ye destek oluyor.
2015 yılında başlayan proje ile Türkiye'nin doğu sınırlarında 4,7 milyon metrekare mayınlı alandaki 46 bin mayın temizlenerek, temizlenen sahalar kullanıma açıldı.
Proje kapsamında ayrıca yerel halktan mayın temizleme çalışanları yetiştirilerek bölgede istihdam olanaklarının artırılması, iyileştirilen sınır gözlem kapasitesi, sınır güvenliğini yoluyla da yasadışı göç ve sınır ötesi suçların kontrol altına alınması sağlandı.
2023 yılına kadar 4,2 milyon metrekare mayınlı alandaki 82 bin mayının daha temizlenmesi ve temizlenen alanların uzun vadede tarım ve hayvancılığa kazandırılması hedefleniyor.
Türk hükümetinin de katkısı ile projenin ayrı bir bileşeni olarak mayınlı alanlara yakın 900’den fazla köyde, Sivil Toplum Kuruluşlarının da katılımı ile halka mayın ve patlamamış mühimmat eğitimi verilecek.
- Videoyu Youtube üzerinde izlemek için: https://www.youtube.com/watch?v=krPiBGaLvhk
- Videoyu yayın kalitesinde indirmek için: https://bit.ly/3sOO5XW
- Ferhat Arıcan’ın kişisel mesaj videosu: https://bit.ly/2OeVOzA
- Nisan 2019’da lanse edilen “Danger Mines” filmi: https://www.youtube.com/watch?v=U4ZZ7FYUySI
Ferhat Arıcan kimdir: Son Avrupa Şampiyonu Ferhat Arıcan, paralel bar aletinde dünyanın en iyi üç sporcusundan biri. 2008’den bu yana da Türkiye şampiyonu. Üst üste elde ettiği 12 şampiyonluk, Türk spor tarihindeki en uzun serilerden biri. Arıcan’ın kariyerinde dört Dünya Kupası bulunuyor. Dünya jimnastik literatüründeki iki hareketin mucidi, bu hareketler onun adıyla anılıyor. 2016 Rio Olimpiyatlarına katılarak, Türkiye’yi Olimpiyat Oyunları’nda temsil eden ilk erkek jimnastikçi oldu. 2021 Tokyo Olimpiyatlarında da Türkiye’yi temsil edecek.
Projeye dair: Sınır Yönetimi, Türkiye’nin AB’ye katılım sürecinin öncelikli bir alanı. AB’ye üyelikten sonra Türkiye’nin doğu sınırları birliğin dış sınırları olacağından, kapsamlı bir sınır güvenliği yönetimi önem taşıyor. Ancak, bölgedeki kara mayınları bunun için ciddi bir tehdit. Türkiye’nin Doğu Sınırlarında Mayınların Temizlenmesi ve Sınır Denetim Kapasitesini Artırarak Sosyo Ekonomik Gelişimin Sağlanması Projesi bu amaçla 2014 yılında geliştirildi ve 2015’te faaliyete geçti. AB tarafından fonlanan proje, mayın temizliği alanında UNDP ile Milli Savunma Bakanlığı, Genelkurmay Başkanlığı ve İçişleri Bakanlığı arasındaki ilk ortaklık. 1996’dan bu yana mayın faaliyeti konusunda faal olan Türk Hükümeti Şubat 2015’te Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı Milli Mayın Faaliyeti Merkezi’ni (MAFAM/TURMAC) kurdu. MAFAM projenin kilit faydalanıcısı. İçişleri Bakanlığı Sınır Yönetimi Daire Başkanlığı da projenin paydaşlarından biri. Ekim 2008’de kurulan ve İller İdaresi Genel Müdürlüğüne bağlı olan birim entegre sınır yönetiminden sorumlu. Projenin nihai faydalanıcısı ise güvenlik güçleri ve kamu personeli ile sivil halk dahil olmak üzere Türkiye’nin doğu sınırlarında kara mayınları olmasından etkilenen tüm kişiler. Proje ile 500’den fazla MAFAM, Kara Kuvvetleri ve İçişleri Bakanlığı personeli eğitildi. Mayından arındırılan alanların etkin ve insani sınır denetim sistemlerinin kurulması açısından uluslararası ve ulusal standartlarla uygunluğu sertifikalandırılacak.
Daha fazla bilgi için: Faik Uyanık, UNDP Türkiye İletişim Bölüm Başkanı, faik.uyanik@undp.org
