Quy Nhơn, ngày 14 tháng 4 năm 2022 – Dự án ‘Suy nghĩ lại về nhựa’ của EU-BMZ và Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) đồng tổ chức hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm từ các Dự án thí điểm cùng với các nữ lao động phi chính thức tại Việt Nam” nhằm giới thiệu các nghiên cứu và đổi mới để góp phần ghi nhận vai trò và những đóng góp của những người phụ nữ thu gom phế liệu trong chuỗi giá trị quản lý chất thải.

Tại hội thảo, các tổ chức phi lợi nhuận đã giới thiệu các dự án thí điểm triển khai tại Quy Nhơn, Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Hạ Long. Các dự án này tập trung tăng cường sinh kế cho những lao động phi chính thức về rác thải và hỗ trợ việc công nhận và/hoặc đưa nhóm lao động này vào hệ thống quản lý rác thải.

Hội thảo trực tuyến và trực tiếp tại Quy Nhơn có sự tham dự của đại diện Bộ Tài Nguyên và Môi Trường, Phái đoàn Liên minh Châu Âu tại Việt Nam, Đại sứ quán Na Uy tại Việt Nam, Đại sứ quán Hà Lan, UBND thành phố Quy Nhơn và Sở Tài Nguyên và Môi Trường tỉnh Bình Định, các tổ chức phi chính phủ Việt Nam và quốc tế, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Quảng Ninh, Bình Định, Bình Thuận, Đà Nẵng và những người phụ nữ thu gom phế liệu.

Ngày 02/03/2022, tại Hội đồng môi trường Liên Hợp Quốc, các Bộ trưởng môi trường thế giới đã thông qua các nghị quyết quan trọng tạo nền tảng để xây dựng một thỏa thuận quốc tế mang tính ràng buộc pháp lý nhằm chấm dứt ô nhiễm nhựa. Vai trò của những người làm trong khu vực phi chính thức đã được công nhận trong một nghị quyết môi trường.

Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị định số 08/2022/NĐ-CP ngày 10 tháng 1 năm 2022, với các chương về quản lý chất thải, Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) và việc kết hợp lộ trình hướng tới nền kinh tế tuần hoàn. Việc áp dụng một cơ chế trong Luật sẽ giảm thiểu tình trạng nhựa rò rỉ ra môi trường và tạo thêm dòng tài chính để tăng cường thu gom và tái chế bao bì. EPR có thể tạo ra cơ hội và cả những thách thức cho người thu gom và các cơ sở phế liệu.

Lực lượng lao động phi chính thức đóng vai trò hết sức quan trọng trong hệ thống quản lý rác thải vì theo ước tính hơn 30% lượng rác thải được thu gom thông qua kênh này. Vai trò và nhu cầu của mạng lưới lao động phi chính thức trong hệ thống quản lý rác thải tại Việt Nam cần được hiểu rõ để chuẩn bị cho sự tham gia của họ vào khung chính sách trong nước và quốc tế.

Phát biểu tại hội thảo, Bà Caitlin Wiesen, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam nhấn mạnh “Ghi nhận, hợp tác, hỗ trợ và củng cố vai trò và sự đóng góp của người lao động phi chính thức trong lĩnh vực chất thải là một yếu tố then chốt nhằm tăng cường hiệu quả của hệ thống quản lý rác thải tại địa phương. Kết hợp với các chiến dịch truyền thông và huy động cộng đồng hiệu quả chính là một phần quan trọng nhằm hướng tới việc xây dựng các thành phố xanh dành cho tất cả mọi người. Để hướng tới một mô hình kinh tế tuần hoàn hơn, UNDP sẽ tiếp tục các hoạt động nhằm trao quyền cho phụ nữ và phục hồi kinh tế xanh và bao trùm”.

Bà Caitlin cũng cho biết, “Thực tế, rác và nhựa chính là các nguồn lực kinh tế. Chúng ta cần phân loại, thu gom và tái chế chất thải để thúc đẩy nhanh chóng sự phát triển của thị trường nguyên vật liệu thứ cấp phù hợp với điều kiện địa phương và bao trùm với sự tham gia của phụ nữ ở tất cả các giai đoạn.”

Ông Ngô Hoàng Nam, Chủ tịch UBND thành phố Quy Nhơn, nhấn mạnh “Đây là một hội thảo quan trọng đối với chúng tôi. Chúng tôi hy vọng nhận được nhiều ý kiến đóng góp quý báu liên quan đến công tác quản lý chất thải để áp dụng trong thực tế và giúp cho thành phố Quy Nhơn triển khai hiệu quả Luật bảo vệ môi trường.”

Theo bà Fanny Quertamp, Cố vấn cấp cao tại Việt Nam của dự án 'Suy nghĩ lại về nhựa', chương trình EPR bắt buộc đối với bao bì sẽ có hiệu lực vào năm 2024 là một bước tiến lớn tạo ra cơ hội và thách thức cho những người thu gom rác thải. Việc yêu cầu truy xuất nguồn gốc của chuỗi giá trị bao bì sẽ tác động đến tổ chức quản lý rác thải hiện tại và mở ra cơ hội để tích hợp và công nhận những người thu gom là người đóng góp cho nền kinh tế tuần hoàn.

“Tôi rất vui khi đc tham gia hội thảo này. Tôi thấy công việc này vừa giúp tôi nuôi sống gia đình và vừa góp phần giữ sạch môi trường. Tôi mong muốn được tham gia nhiều hơn. Tôi vẫn sẽ tiếp tục công việc hữu ích này,” chị Lê Thị Phú ở Dĩ An, tỉnh Bình Dương nói.

Tại buổi Hội thảo, các bên đã cùng nhau thảo luận về nhằm thu thập các sáng kiến cơ sở một cách có hệ thống và đề xuất các chính sách; và tăng cường khả năng hợp tác với các tổ chức khác để nâng cao sinh kế của những lao động xử lý chất thải và công nhận vai trò quan trọng của họ trong quá trình chuyển đổi hướng tới nền kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam.

Để biết thêm thông tin, xin vui lòng liên hệ:

UNDP:

Bà Phan Hương Giang
Cán bộ báo chí và truyền thông, Biến đổi khí hậu và Môi trường,
Email: phan.huong.giang@undp.org ; ĐT: 0948 46 66 88

Dự án ‘Suy nghĩ lại về nhựa’:

Bà Fanny Quertamp
Chuyên gia tư vấn cấp cao tại Việt Nam
Email: fanny.quertamp@expertisefrance.fr ; ĐT: 0904 26 77 13

---

Về dự án 'Suy nghĩ lại về Nhựa - Các Giải pháp Kinh tế tuần hoàn cho rác thải trên biển’

'Suy nghĩ lại về Nhựa - Giải pháp Kinh tế tuần hoàn cho rác thải biển’ là dự án do Liên minh châu Âu (EU) và Bộ hợp tác kinh tế và phát triển Liên bang Đức (BMZ) tài trợ, do Tổ chức hợp tác Đức (GIZ) và Cơ quan hợp tác kỹ thuật quốc tế Pháp (Expertise France) triển khai tại bảy quốc gia Đông Á và Đông Nam Á. Dự án tập trung thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững, quản lý chất thải và ngăn chặn tình trạng xả rác thải nhựa ra môi trường biển.

Dự án đã hỗ trợ Vụ Pháp chế, Bộ Tài Nguyên và Môi Trường xây dựng khung chính sách EPR và tài trợ cho dự án thí điểm “Tăng cường thu gom, phân loại và tái chế bao bì nhựa” tại TP. Hồ Chí Minh do Viện nghiên cứu phát triển Pháp (IRD) và Đại học Kiến trúc Hà Nội thực hiện. Ngoài ra, dự án cũng đã thực hiện một nghiên cứu tại 6 thành phố ở Việt Nam (Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Buôn Ma Thuột, Vinh, Đà Nẵng, Nha Trang) để tìm hiểu và đánh giá vai trò của các bên liên quan khác nhau trong chuỗi giá trị nhựa theo quan điểm của cơ chế EPR.

Để có thêm thông tin về dự án ‘Suy nghĩ lại về nhựa’: http://rethinkingplastics.eu/

Về UNDP

UNDP là một trong những tổ chức tích cực nhất trong các hoạt động giảm thiểu ô nhiễm nhựa trên biển ở Việt Nam. Vào năm 2020, UNDP đã khởi động Thử thách sáng tạo giảm thiểu ô nhiễm rác thải nhựa (EPPIC), tìm kiếm, ươm tạo và tài trợ cho các giải pháp sáng tạo cho các vấn đề ô nhiễm nhựa ở các thành phố ven biển ở ASEAN. Kể từ năm 2020, UNDP đã triển khai dự án “Nhân rộng mô hình cộng đồng quản lý chất thải sinh hoạt và nhựa tại 5 thành phố” tại các tỉnh và thành phố ven biển của Việt Nam.

Năm ngoái, UNDP và Bộ Tài Nguyên và Môi Trường đã khởi động "Mạng lưới Kinh tế tuần hoàn Việt Nam". Mạng lưới Kinh tế tuần hoàn (http://vietnamcirculareconomy.vn) ra đời nhằm nâng cao nhận thức và xây dựng năng lực của tất cả các bên liên quan, bao gồm các cơ quan của chính phủ, doanh nghiệp, xã hội dân sự, học viện, trong việc áp dụng các nguyên tắc của nền kinh tế tuần hoàn, tạo ra sự hiệp lực và tích hợp tài chính và các nguồn lực kỹ thuật để hỗ trợ quá trình chuyển đổi hướng tới một Việt Nam phác thải ít các-bon và tuần hoàn.