Dekarbonizacija stambenog sektora u Bosni i Hercegovini
Residential projekat
Prosječna potrošnja energije u stambenim zgradama u Bosni i Hercegovini je preko pet puta veća od specifične godišnje potrošnje energije u stambenim zgradama u zemljama EU koje imaju slične klimatske uslove. Sektor zgradarstva u Bosni i Hercegovini je također prepoznat kao sektor sa najvećim potencijalom za uštedu energije. Više od 98% stambenih zgrada je izgrađeno u periodu do 2010. godine, prije donošenja propisa o energetskoj efikasnosti zgrada. Stoga su skoro sve stambene zgrade izgrađene bez analize energetske efikasnosti, i razmatranja njihovog karbonskog otiska. Imaju lošu toplotnu izolaciju i zastarjele sisteme grijanja i rasvjete. Također, zbog nedovoljnih ulaganja, stambeni fond u Bosni i Hercegovini je u lošem stanju i zahtijeva hitnu sanaciju.
Pored potencijala za uštedu energije, unapređenjem energetske efikasnosti stambenih zgrada također ima značajan potencijal za smanjenje emisije stakleničkih gasova (GHG) zahvaljujući mjerama zamjene goriva. Povećanje energetske efikasnosti stambenog sektora bi na taj način dao doprinos boljem zdravlju i kvalitetu života cjelokupnog stanovništva. Ova transformaciona promjena u energetskom sektoru može se dogoditi samo ako se kapaciteti i vještine relevantnih institucija i stručnjaka ojačaju paralelno s uspostavljanjem sistema koji omogućava finansiranje infrastrukturnih projekata energetske efikasnosti, istovremeno generišući zelena radna mjesta i smanjujući emisije CO2.
Projekat ima za cilj postizanje stvarne i vidljive promjene paradigme u stambenom sektoru Bosne i Hercegovine ka niskougljičnom održivom razvoju, kako je posebno preporučeno u Nacionalno utvrđenom doprinosu (NDC), Nacionalnoj komunikaciji UNFCCC-u i Nacionalnoj strategiji za klimatske promjene Bosne i Hercegovine.
Cilj projekta Residential
Razviti studije energetske efikasnosti i finansijske mehanizme u 36 gradova i općina, pružajući detaljne uvide i identificirajući potrebna ulaganja za poboljšanja. Ovo će pomoći u uspostavljanju temelja za povećanje ulaganja u niskougljične stambene zgrade širom Bosne i Hercegovine.
Komponente projekta
Ciljevi projekta će biti postignuti efikasnim rješavanjem nefinansijskih prepreka za investicije u niskougljične stambene zgrade u Bosni i Hercegovini kroz sljedeće aktivnosti:
Aktivnost 1: Izrada studija energetske efikasnosti stambenog sektora za svaku opštinu/grad koji učestvuju u projektu;
Aktivnost 2: Razvoj kompletnih finansijskih mehanizama u ovim opštinama i gradovima, i mehanizama donošenja politika za potrebe realizacije mjera energetske efikasnosti u okviru ovog projekta kao i nakon toga;
Aktivnost 3: Organiziranje javne kampanje podizanja svijesti i edukacije građana o prednostima energetske efikasnosti.
Očekivani rezultati
Izrada 36 studija energetske efikasnosti stambenog sektora za svaku opštinu/grad u projektu uključujući:
Polazni inventar ukupnog stambenog fonda u datoj opštini/gradu;
Zbirne podatke o postojećim energetskim potrebama cjelokupnog stambenog fonda;
Prijedlog mjera EE za poboljšanje energetske efikasnosti stambenih zgrada;
Iznos potrebnih ulaganja za realizaciju predloženih mjera energetske efikasnosti;
Pokazatelje ekonomske valorizacije predloženih mjera energetske efikasnosti;
Uštedu energije/godišnju potrošnju energije za stambeni fond nakon realizacije mjera energetske efikasnosti;
Smanjenje emisije GHG/ godišnja emisija GHG iz stambenog fonda nakon realizacije mjera energetske efikasnosti;
Analiza glavnih prepreka koje građane sprečavaju u renoviranju stanova radi postizanja veće energetske efikasnosti, uključujući preporuke o najefikasnijim lokalnim rješenjima.
Razvoj kompletnih opštinskih/gradskih finansijskih mehanizama i mehanizama donošenja politika radi realizacije EE
Izrada 36 održivih finansijskih šema (neophodno radi kontinuiranog niskokarbonskog ulaganja u stambeni fond, za period nakon završetka projekta).
Razvoj kapaciteta i edukacija opštinskih/gradskih službenika
Organiziranje kampanje podizanja svijesti i edukacije građana o obostranim prednostima EE
Kampanja podizanja svijesti javnosti
Edukacije namijenjene stanovnicima opština/gradova
Trajanje projekta:
2021-2024.
Donator:
Švedska
Vrijednost projekta:
2.200,000 EUR
Ključni partner:
Ministarstvo vanjske trgovine i ekonomskih odnosa Bosne i Hercegovine, 36 SECAP opština i gradova iz zemlje.