Кыргызстан глобалдык максаттарга ылайык биологиялык көп түрдүүлүк стратегиясын кайра карап чыгуу боюнча процессти ишке киргизе баштады
2024-ж., 25-September
Бишкек, 2024-жылдын 25-сентябры – КР Жаратылыш ресурстары, экология жана техникалык көзөмөл министрлиги БУУнун Өнүктүрүү программасы (БУУӨП) менен өнөктөштүктө өлкөнүн Биологиялык көп түрдүүлүктү сактоо боюнча Улуттук стратегиясын жана иш-аракеттер планын (БСУСИП) кайра карап чыгуу процессин баштады. Бул иштер биологиялык көп түрдүүлүк жөнүндө Конвенциянын негизинде биокөптүрдүүлүк боюнча Куньмин-Монреаль глобалдык алкактык программасы менен макулдашуунун алкагында жасалууда.
24-25-сентябрь күндөрү өкмөттүн өзөктүк өкүлдөрү, эксперттер жана кызыкдар тараптар Кыргызстандын биологиялык көп түрдүүлүктү жоготуу процессин токтотууга жана артка кайтарууга карата стратегиялык мамилесин талкуулап, түзүп чыгуу үчүн чогулушту.
Бул окуя алкактык программада белгиленген глобалдык максаттарга жетүү үчүн өлкөнүн милдеттенмесиндеги маанилүү учур болуп саналат. Бул алкактык программада 2050-жылга чейин жетишиле турган төрт узак мөөнөттүү максат жана 2030-жылга чейин жетишилиши керек болгон 23 конкреттүү максат белгилеген. Бул структура 2050-жылга чейин адамзат жаратылыш менен гармонияда жашай турган келечекти камсыз кылат жана алдыдагы бир нече жыл ичинде бул максаттарга жетүү үчүн чукул иш-аракеттер талап кылынат.
Кайра каралып чыккан стратегиялар жана пландар глобалдык алкактык программанын максаттарына шайкеш келет жана өлкөдөгү биологиялык көп түрдүүлүктү сактоо боюнча келечектеги күч-аракеттер үчүн бекем негизди түзүп берет.
КР жаратылыш ресурстары, айлана-чөйрөнү коргоо жана техникалык көзөмөл министринин орун басары Мирслав Аманкулов өз сөзүндө бирдиктүү улуттук мамиленин маанилүүлүгүн баса белгиледи: «КР Өкмөтү бул процесс максималдуу түрдө инклюзивдүү болуп, бардык кызыкдар тараптардын жигердүү катышуусуна негизделиши үчүн болгон күч-аракетин жумшайт».
БУУӨПтүн Кыргыз Республикасындагы Туруктуу өкүлү Александра Соловьева биологиялык көп түрдүүлүктү жоготууга каршы глобалдык күрөштө семинардын кеңири маанисин баса белгиледи: «БУУӨП Кыргызстандын Тоо күн тартибин эл аралык жана улуттук деңгээлдерде сүрөө боюнча күч-аракеттерин жигердүү колдоп жатат. Биз биологиялык көп түрдүүлүктү калыбына келтирүүнүн, жумуш орундарын түзүүнүн, жамааттардын туруктуулугун жогорулатуунун жана өлкөдө туруктуу өнүгүүгө дем берүүнүн үстүнөн иштеп жатабыз».
БУУӨПтүн Глобалдык колдоо тобунун өкүлү Кристина Сапплс ошондой эле Кыргызстандын проактивдүү мамилесин белгилеп, төмөнкүлөрдү айтты: «Тараптардын биологиялык көп түрдүүлүк боюнча 16-конференциясына бир ай гана калганын эске алуу менен, дүйнө жүзү боюнча Кыргызстан сыяктуу өлкөлөр биологиялык көп түрдүүлүк боюнча улуттук максаттарын биологиялык көп түрдүүлүк боюнча глобалдык алкактык программаларга шайкеш келтирип, өздөрүнүн улуттук стратегиялары менен иш-аракеттер пландарын жаңылоо үчүн болгон күч-аракеттерин жумшап жатышат».
Катышуучулар биологиялык көп түрдүүлүктүн учурдагы абалын талдап чыгып, глобалдык максаттардын контекстинде келечектеги перспективалар менен тааныша алышты. Биргелешкен сессиялардын жүрүшүндө алар негизги көйгөйлөрдү аныкташты, конкреттүү максаттарды коюшту жана прогрессти өлчөө үчүн көрсөткүчтөрдү аныкташты. Алар ошондой эле улуттук стратегиялык документтерди карап чыгып, кайра каралган БСУСИП үчүн жол картасын түзүп, ал жергиликтүү керектөөлөрдү да, глобалдык милдеттенмелерди да натыйжалуу чече ала тургандай болушун камсыз кылышты.
Өкмөттүн, жарандык коомдун, жеке сектордун, жаштардын, илимий чөйрөнүн жана башка кызыкдар тараптардын ортосундагы кызматташтыкты өнүктүрүүнүн натыйжасында иш-чара Кыргызстандын биологиялык көп түрдүүлүгүн сактоо боюнча күч-аракеттерди топтоо үчүн чечүүчү мааниге ээ болгон ар кандай көз караштагы тараптардын кошулушун камсыз кылды.
Кыргызстандагы БУУӨП өнүгүүнүн улуттук артыкчылыктарына да, айлана-чөйрөнү коргоо жаатындагы глобалдык максаттарга да көмөктөшүү менен, өкмөттүн биокөптүрдүүлүктү сактоо боюнча иш-аракеттерин мурдагыдай эле колдоп келет.