LocationsUNDP ve AB, Türkiye’nin doğu sınırlarında güvenliği artırmayı amaçlayan üç yıllık mayın temizleme projesini tamamladı
12 December 2023
23,8 milyon ABD Doları bütçeli girişim sayesinde, Türkiye’nin Ermenistan ve İran sınırları boyunca 94 mayın tarlası ve 50.000 kara mayını temizlendi
Ankara, 12 Aralık 2023 – Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Avrupa Birliği (AB) ve T.C. Millî Mayın Faaliyet Merkezi Dairesi Başkanlığı (MAFAM), Türkiye’nin doğu sınırlarında 94 mayın tarlası ve 50.000 kara mayınının temizlendiği, üç yıl süren 23,8 milyon ABD Doları bütçeli projeyi başarıyla tamamladı. Proje ile, Ermenistan ve İran sınırında 4,2 milyon metrekarelik alan, bölgede yaşayan sivil halk ve sınır yönetim personeli için güvenli hale getirildi. Ayrıca, ülkedeki tüm diğer faal kara mayınlarının haritalandırılması da tamamlandı. AB’nin 21,3 milyon ve T.C. Hükümeti’nin 2,5 milyon ABD Doları tutarında desteği ile finanse edilen bu başarı, önceki iki aşama ile birlikte 2016 yılından bu yana, toplam 47,5 milyon ABD Dolarını bulan finansman ile, 95.000 mayının temizlenmesi ve 8,9 milyon metrekarelik alanın mayından arındırılmasını sağladı.
UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton “Mayın temizleme sıklıkla yanlış yorumlanıyor; ancak gerçek şu ki, kara mayınları, başta sınırları korumakla görevli personel için olmak üzere, sınırları daha güvenli değil, daha güvensiz kılıyor. Kara mayınlarını temizlemekle, hem Türkiye’nin sınır yönetiminde insani yaklaşım uygulamasına, hem de çobanlar ve diğer sivillerin güven içinde yaşamasına, sınır devriyelerinin de güvenli biçimde görevlerini yürütmesine destek oluyoruz.” dedi.
2021-2023 döneminde, Türkiye’nin sarı işaretli sınır alanlarında 50.000 mayın temizlendi.
AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut ise “Kara mayınlarının temizlenmesine AB’nin sağladığı destek, anti-personel mayınların kullanılmasını yasaklayan Ottawa Antlaşması kapsamında Türkiye’nin sorumluluklarını yerine getirmesini sağlıyor. Son sekiz yılın başarılarına bakarak, Türkiye’nin Antlaşma kapsamındaki taahhütlerini tümüyle yerine getirme yolunda ilerlemesini hızlandırma konusunda kapasitesine inanıyoruz.” dedi.
Anti-Personel Mayın Yasağı Sözleşmesi’ni veya kısa adıyla Ottawa Antlaşması’nı 2004 yılında imzalayan Türkiye, tüm anti-personel kara mayınlarını kademeli olarak temizlemeyi ve insani sınır gözetim sistemi kurmayı kabul etmişti.
UNDP’nin anlaşmalı olduğu yüklenici firmalar, mayın temizleme faaliyetlerinin yanı sıra, doğu ve güney sınırlarında 3.451 faal mayın tarlasının yerini tespit etmek üzere de üç yıl boyunca MAFAM ile işbirliği yaptı. Ülkedeki tüm faal kara mayınlarının haritasını tamamlayan bu çalışma, gelecekte yapılacak mayın temizleme çalışmalarına ilişkin her türlü planlama açısından hayati önem taşıyor.
Mayın temizlemenin yanı sıra, proje faaliyetleri kapsamında ayrıca kalite yönetimi, mayın arama köpekleriyle (MAK) çalışma, veri yönetimi ve veri analizini de içeren teknik keşif faaliyetleri, toplumsal cinsiyet eşitliğinin desteklenmesi gibi alanlarda MAFAM personeline eğitim sağlandı. Bu kapsamda Türkiye’nin ilk iki kadın MAK eğitmeni yetiştirildi ve istihdam edildi. Proje ayrıca, mayıncı, sağlık personeli ve şoför gibi görevlerde 300’den fazla iş olanağı yarattı.
Proje bir yandan da, sivil toplum kuruluşları ile birlikte çalışarak mayın tarlalarının yer aldığı bölgede yaşayanların kara mayınları ve patlamamış mühimmatın yarattığı tehlikeler hakkında farkındalık edinmelerini sağladı. Bitlis, Tunceli ve Muş illerinde düzenlenen 19 eğitime yerel halktan 1.853 kişi katıldı. Buna ek olarak, 533 köylüye, faal mayın tarlalarının haritalandırılmasını yapan görevliler tarafından kara mayınları hakkında bilgilendirme yapıldı.
Temizlenen araziler yerel ekonomi için gelecek vadediyor; hem turizm (Horomos harabeleri örneğinde olduğu gibi) hem de bölge için hayati önem taşıyan uğraşlar olan hayvancılık ve çiftçilik açısından fırsatlar sağlıyor. Bu yaklaşım, projenin gelecekte uzun süre boyunca topluma yararlı olmaya devam edeceğini gösteriyor.
Türkiye, UNDP’nin mayın temizleme faaliyetlerini ve ulusal mayın faaliyeti kurumlarını desteklemek için çalıştığı 30 ülkeden biri.
“Türkiye’nin ilk mayın arama köpeği idarecisi kadınlar” videosu için:
“İnsan öyküleri” videoları için:
Nisan 2019’da yayınlanan “Danger Mines” (Tehlike Mayınlar) videosu için:
Nisan 2021’de yayınlanan ve olimpiyat madalyalı jimnastikçi Ferhat Arıcan’ın yer aldığı “Dünya Mayın Bilinci ve Mayın Faaliyetine Destek Günü” videosu için:
For more information:
Miray Akdag, Press Counsellor of the EU in Türkiye, miray.akdag@eeas.europa.eu
Bahar Paykoç, UNDP Türkiye Communications Officer, bahar.paykoc@undp.org
