Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın (UNDP) Avrupa Birliği (AB) desteği ve İlbank işbirliğinde yürüttüğü Suriye Krizine Yanıt Olarak Türkiye’de Dayanıklılık Projesi (TDP) kapsamında inşa edilen Kırıkhan, Yayladağ ve Samandağ Katı Atık Transfer İstasyonları ve Hassa Atık Su Arıtma Tesisi faaliyete geçti. 

Projenin Belediye Hizmetlerini Güçlendirme Bileşeni kapsamında inşa edilen tesisler, Hatay’ın ani nüfus artışı nedeniyle karşı karşıya kaldığı katı atık ve atık su yönetimi kaynaklı problemlerin azaltılmasını hedefliyor. Hatay’ın atık sorununa entegre ve sürdürülebilir çözüm önerileri getirmek amacıyla UNDP Türkiye, Hatay Büyükşehir Belediyesi’nin ve nüfusun dayanıklılığını güçlendirmek için altyapı yatırımları ve teknik destek alanında Büyükşehir Belediyesi ile birlikte çalışıyor.

Ankara, 19 Mart 2021 - Avrupa Birliği (AB) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın (UNDP) Suriye Krizine Yanıt Olarak Türkiye’de Dayanıklılık Projesi’nin (TDP) Belediye Hizmetlerini Güçlendirme Bileşeni kapsamında faaliyete geçen Kırıkhan, Yayladağ, Samandağ Katı Atık Transfer İstasyonları ve Hassa Atık Su Arıtma Tesisi, Hatay’ın Suriye krizi sonrasında yaşadığı ani ve beklenmedik nüfus artışının sebep olduğu katı atık ve atık su yönetimi ile ilgili sorunlarına sürdürülebilir çözümler getirmeyi planlıyor.

Tesisler, UNDP Türkiye tarafından Suriye krizinin çevresel etkileri karşısında yerel dayanıklılığı güçlendirmek için gerçekleştirilen bir dizi altyapı yatırımının son örnekleri.

Hatay açısından önemli bir altyapı yatırımı olan tesisler, ilin yoğun nüfus artışı nedeniyle ihtiyaca karşılık veremez hale gelmiş katı atık ve atık su yönetimi altyapısını desteklemenin yanı sıra bölgenin katı atık ve atık sudan kaynaklanan çevre ve insan sağlığına yönelik sorunlarının çözümüne de destek oluyor. 

AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Nikolaus Meyer-Landrut ve beraberindeki heyet, Hatay Kırıkhan Katı Atık Transfer İstasyonu ve Hassa Atık Su Arıtma Tesisi’ni ziyaret ederek bölgenin katı atık ve atık su yönetimi ile ilgili sorunlarına sürdürülebilir çözümler getiren tesislerin faaliyetlerini inceledi. 

Büyükelçi Meyer-Landrut’a ziyaretinde İlbank Genel Müdür Yardımcısı Emrah Baydemir, UNDP Türkiye Mukim Temsilci Yardımcısı Sukhrob Khojimatov, Hatay Büyükşehir Belediyesi ve Hatay Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (HATSU) temsilcileri, UNDP temsilcileri ile yerel ve ulusal basın eşlik etti.

Kırıkhan Katı Atık Transfer İstasyonu ve Hassa Atık Su Arıtma Tesisi, UNDP Türkiye tarafından Suriye krizinin çevresel etkileri karşısında yerel dayanıklılığı güçlendirmek için gerçekleştirilen altyapı yatırımlarına örnek oluşturması bakımından önem taşıyor. 

UNDP Türkiye’nin AB tarafından finanse edilen projesi 2 milyon 800 bin Dolar yatırım değeriyle Kırıkhan, Yayladağ ve Samandağ ilçelerine 3 katı atık transfer istasyonu kurulmasını içeriyor. 

Her istasyona üç adet katı atık transfer aracı ile bir adet kazıcı-yükleyici araç hibe edilmesini de kapsayan yatırımlar, hem çevre temizliği ve insan sağlığı için önemli iyileşmeler sağlanmasını hem de Hatay Büyükşehir Belediyesi'nin bütçesinden toplam 8.5 milyon TL'lik bir yükün kaldırılmasını hedefliyor.  

Hibe edilen araçların sağlayacağı tasarruf tutarının yıllık yaklaşık olarak 1.5 milyon TL’ye ulaşması öngörülüyor. 

Atık transfer araçları, transfer alanlarına atık taşıma sistemleri ve atık toplama istasyonları sayesinde daha fazla çöpün daha az kilometre mesafesi ile modern çöp depolama alanlarına taşınması sağlanıyor.  

Kırıkhan, Yayladağ ve Samandağ transfer istasyonlarından günlük yaklaşık olarak 200 ton atık transfer edilmesi ve yıllık toplam 480 ila 500 ton karbondioksit eşdeğeri doğrudan veya dolaylı sera gazının azaltılması hedefleniyor.  

Toplam 4 milyon 200 bin Dolar yatırım değeriyle, Ocak 2020’de faaliyete başlayan ve günlük 4 bin metreküp su arıtma kapasitesine sahip olan Hassa Atık Su Arıtma Tesisi, daha önce doğrudan Tiyek Deresi'ne boşaltılan Hassa Bölgesi kanalizasyon şebekesindeki evsel atık sularında bulunan organik kirliliği Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği kriterlerine uygun olarak arıtmak için tasarlandı.  

Tesis, Hassa bölgesindeki 60 bin kişi için suyu temizlemenin yanı sıra aynı zamanda atık suların bölgedeki birçok yerleşim yerine, hayvanlara, Amik Ovası'nın binlerce hektarlık tarım arazilerine ve nehir kıyısındaki bitki örtüsüne ulaşmasını engelliyor.  

UNDP Türkiye Mukim Temsilci Yardımcısı Sukhrob Khojimatov ziyaret sırasında yaptığı açıklamada, belediyeler ve yerel toplulukların krizlere karşı dayanıklılığının artırılmasının kritik önemde olduğunun altını çizerek, UNDP’nin krizlere yanıt yaklaşımının uzun vadeli ve sürdürülebilir çözümlere odaklandığını belirtti. Belediyeleri desteklemenin, UNDP'nin insani ve çevresel krizlere yönelik çözüm önerilerinin en önemli bileşeni olduğunu söyleyen Khojimatov, Hatay'ın katı atık ve atık su yönetimini iyileştirmek için verilen destekten gurur duyduğunu ifade etti.

Proje, bölgenin katı atık ve atık sudan kaynaklanan çevre ve insan sağlığına yönelik risk faktörlerini ortadan kaldırmayı hedeflerken aynı zamanda Suriye krizinden etkilenen bölgelerde belediye hizmetlerinin kapasitesini, kalitesini ve verimliliğini artıracak teknik destek ve tamamlayıcı faaliyetler için de katkı sağlıyor. 

Ani nüfus artışı ile yerel yönetimlerin karşı karşıya kaldığı sorunların giderek ağırlaşmasının ve sınırlı kapasite nedeniyle bölgedeki her bireye yeterli ve kaliteli hizmet ulaştırılamamasının sosyal huzur ve uyum ortamına zarar vermesi riskini ortadan kaldırarak bölgedeki sosyal uyumun sürdürülmesine yardımcı olmak da projenin amaçları arasında. 

Bireyler, kurumlar ve toplulukların krizlere karşı dayanıklılıklarını güçlendirmeyi amaçlayan proje, yerel idareler için de sürdürülebilir bir gelecek inşa etmeyi hedefliyor.

UNDP Türkiye, Suriye krizinin başlangıcından bu yana aşırı baskı altındaki belediye hizmetlerinin geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar yürütüyor.     

UNDP, proje kapsamında geçici koruma altındaki 350.000’i aşkın Suriyeli ve ev sahibi topluluk üyesinin güçlendirilmiş belediye hizmetlerine erişimini sağlayacak şekilde belediyelere doğrudan destek veriyor. 

Dayanıklılık merkezli, yerel ve sürdürülebilir kalkınma perspektifini odağına alan proje, Suriye krizi nedeniyle ortaya çıkan sorunlara uzun vadeli, kapsamlı ve yapısal çözüm önerileri getiriyor.   

Ayrıntılı bilgi için:

Dr. Faik Uyanık, UNDP Türkiye İletişim Bölüm Başkanı, faik.uyanik@undp.org

Ruşen İnceoğlu, UNDP Türkiye Suriye Krizine Yanıt ve Dayanıklılık Programı İletişim Yöneticisi, rusen.inceoglu@undp.org