ამბობენ, რომ მოზაიკა უთვალავი ფერადი ნამსხვრევით შექმნილი მუსიკაა. საქართველოს ასეთი კერამიკული „მელოდიების“ მდიდარი ტრადიცია აქვს. მე-20-ე საუკუნეში, მოზაიკური ფერწერა ბევრ საჯარო სივრცეს ამშვენებდა, განსაკუთრებით ქვეყნის დასავლეთში. დროთა განმავლობაში, ძველმა საბჭოთა ინფრასტრუქტურამ ცვეთა და დაშლა დაიწყო, რასაც არაერთი უნიკალური მოზაიკის განადგურება მოჰყვა.

„მე-20 საუკუნის ქართულ მოზაიკას საბჭოთა იდეოლოგიისგან გამიჯვნა ახასიათებს. ძირითადად, ქართული მოზაიკის სიუჟეტი ფოლკლორს ეფუძნება და ეროვნულ თვითმყოფადობას გამოხატავს“, - განმარტავს ნატალია დე პიტა, მოზაიკის ექსპერტი „ფონდ რიბირაბო“-დან.

ნატალია დე პიტა მკვლევართა და რესტავრატორთა ჯგუფს ხელმძღვანელობდა, რომელთაც სამეგრელოს რეგიონში სამი გამორჩეული მოზაიკური პანო განადგურებას გადაარჩინეს, აღადგინეს და პირვანდელი სახე დაუბრუნეს. მონუმენტური ფერწერის ეს ნიმუშები, „წითელკაბიანი მანდილოსანი“, „ზაფხული“ და „მუსიკოსები“, დღეს ზუგდიდის ქუჩებს ალამაზებს.

მოზაიკის აღდგენის პროექტი ევროკავშირისა და გაეროს განვითარების პროგრამის ხელშეწყობით, EU4Dialogue პროექტის ფარგლებში განხორციელდა. პროექტში ჩართულები იყვნენ მხატვრული რეწვის ცენტრი „მოზაიკა სტუდიო“ და „ფონდ რიბირაბოს“ მიერ მოწვეული ქართველი და ფრანგი ექსპერტები.

მე-20-ე საუკუნის მოზაიკის აღდგენამ მხატვრულ ღირებულებასთან ერთად სხვა დატვირთვაც შეიძინა. პროექტმა პატივი მიაგო საქართველოს მდიდარ ისტორიასა და კულტურას, რომელსაც კონფლიქტით დაზარალებულ რეგიონებში მცხოვრები ადამიანები დღესაც თავის საერთო მემკვიდრეობად მიიჩნევენ. „წითელკაბიანი მანდილოსნის“, „ზაფხულისა“ და „მუსიკოსების“ მსგავსი მიურალები ენგურის ორივე მხარეს არსებობს. მათი მხატვრული ღირებულების დაფასება ამ საერთო მემკვიდრეობის ნაწილია.