Жасыл экономикаға әділ көшу: IV ECOJER Конгресі шешімдер ұсынды
2024 ж. 22 October
2024 жылғы 22 қазан – Қазақстанның астанасында IV Халықаралық ECOJER Конгресі және PAGE бағдарламасының («Жасыл экономикаға көшу бойынша БҰҰ серіктестігі») аяқталу салтанаты өтуде. Бұл іс-шаралар елдің тұрақты дамуына арналған, оған ҚР Үкіметінің мүшелері, мемлекеттік органдар өкілдері, бизнес көшбасшылары мен халықаралық ұйымдар қатысуда.
ECOJER қауымдастығы кеңесінің төрағасы Ләззат Рамазанованың айтуынша, Қазақстан қазба отындарынан бас тарту арқылы экономикасын трансформациялау бағытында нақты қадамдар жасауда.
«Иә, бұл оңай емес, бірақ бұл жол тұрақты экономикалық өсуге және жоғары өмір сапасына кепілдік береді. Алдағы жылдары шетелдік инвестициялар тек «жасыл» жобаларға бағытталуы тиіс. Бұл Қазақстанға экология мен экономикалық тиімділікті ұштастырып, Орталық Азияда көшбасшы болуға мүмкіндік береді», –деді Ләззат Рамазанова.
Конгресс қатысушылары 2060 жылға дейін көміртегі бейтараптығына қол жеткізу тек энергетикалық инфрақұрылымды жаңғыртуды ғана емес, сонымен қатар «әділетті көшу» тұжырымдамасын іске асыруды қамтитынын атап өтті. Қазақстан халықаралық қаржы ұйымдарымен белсенді ынтымақтастықта жұмыс істейді. Негізгі күштер энергетикалық жобалардың экологиялық және әлеуметтік салдарын бағалауға және «жасыл» технологияларға инвестициялар тартуға бағытталған. «Әділетті көшу» тұжырымдамасының негізгі элементі еңбек нарығындағы белсенді саясат (ALMP) болып табылады, ол тау-кен саласындағы қызметкерлерді қайта даярлау, біліктілігін арттыру, жұмыс табуға қолдау көрсету және «жасыл» кәсіпкерлікті дамыту үшін жағдай жасауды көздейді.
«Кейінгі бес жылда БҰҰ-ның бес агенттігін біріктіретін PAGE бастамасы өзінің мандаттары, сараптамалық білімдері мен желілері арқылы Қазақстанның жасыл экономикалық дамуының стратегиялық шеңберін әзірлеуде, жетілдіруде және іске асыруда маңызды қолдау көрсетті. Бұл прогресс Еуропалық одақ, Германия, Швеция, Финляндия, Норвегия, Швейцария және Оңтүстік Корея сияқты серіктестердің қаржылық қолдауынсыз мүмкін болмас еді. Негізгі жетістіктердің қатарында Қазақстанның Экологиялық кодексіне, Көміртекті бейтараптық стратегиясына және Жасыл экономика тұжырымдамасына түзетулер әзірлеу және қабылдау бар», —деп атап өтті БҰҰ Тұрақты үйлестірушісінің м.а. / БҰҰДБ-ның Қазақстандағы Тұрақты өкілі Катаржина Вавьерниа.
Қазақстан PAGE-ге 2019 жылы қосылды. Серіктестердің қолдауымен Қазақстан халықаралық міндеттемелерге сәйкес Жасыл экономика саласындағы заңнаманы жақсартуға қол жеткізді. Сонымен қатар, PAGE орнықты мемлекеттік сатып алу туралы заңнама, өнеркәсіптік декарбонизация, жасыл экономика және қоршаған орта саласында оқыту, қалдықтарды басқару және фискалдық реформа сияқты нақты секторлар мен тақырыптық салаларда жақсартулар енгізді.
Халықаралық сарапшылар мұнай-газ саласындағы метан шығарындылары бойынша ЕО-ның жаңа регламентінің ықпалын талдап, ұсынды. Еуроодақ – қазақстандық мұнайдың басты нарықтарының бірі болғандықтан, жаңа заңнама отандық мұнай өндіруші компаниялардан мониторинг пен есептіліктің жаңа стандарттарына бейімделуді талап етеді.
Сонымен қатар, конгресс қатысушылары климаттың өзгеруі салдарынан экономиканың түрлі секторларына, соның ішінде Қазақстанның азық-түлік қауіпсіздігіне қатер төндіретін жер деградациясы мәселелерін талқылады. Бұл мәселені шешу үшін қайта жаңғыртылатын ауыл шаруашылығына көшу қарастырылуда.
Конгресс барысында қазақстандық банктер мен даму қорларының «жасыл» бастамаларын қолдау құралдары ұсынылды. Конгрестің ерекше бөлімі – «БҰҰ саммиті: климаттың өзгеруін тежеу бойынша келіссөздер» атты іскерлік климаттық ойын болды, онда қатысушылар Қазақстанның көміртегі бейтараптығына қол жеткізу бойынша практикалық сценарийлерді әзірледі. Сонымен қатар, қатысушылар табиғатпен үйлесімді өмір сүрген көшпелі халықтардың экологиялық мәселелерді шешудегі ғасырлар бойғы тәжірибесін талқылады.
IV ECOJER Конгресі Қазақстанның «жасыл» даму моделіне көшуге дайын екенін тағы да растады. Бұл жолдағы табыстың басты шарты – мемлекеттің, бизнестің, халықаралық ұйымдар мен даму институттарының тиімді ынтымақтастығы болып қала береді.