بەرنامەی نەتەوە یەكگرتووەكان لە عێراقدا

ئێمە کێین

عێراق یەکێك بووە لە ئەندامە دامەزرێنەرەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان لە ساڵی 1945 دا. بەرنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەرەپێدان کە لە ساڵی 1976 ەوە لە عێراقدا بوونی هەیە و پابەندە بە پشتیوانیکردنی حکومەتی عێراقی و خەڵكەکەیەوە لە قۆناغی ئینتیقالیاندا بەرەو ئاشتەوایی و چاکسازیی و سەقامگیری.

بەرنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەرەپێدان پشتیوانی دەکات لە دیدی حکومەت بۆ عێراقێکی بەردەوامیپێدراو و ئاشتیخواز لەڕێی ڕێبازێکەوە کە دەبێتە هۆی بەهێزبوونی توانای هەستانەوەی کۆمەڵایەتی بۆ ئەوەی باشتر مامەڵە بکات لەگەڵ زەبر و فشارە کۆمەڵایەتی و ئابووری و ژینگەیی و سیاسیەکاندا.

ئێمە چی دەکەین

بەرنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەرەپێدان پشتیوانی دەکات لە چوار ڕێچکەی پەیوەستکراو و گشتگیری پەرەپێدان بە ئاڕاستەکاریی بەڵگەنامەی بەرنامەی عێراق بۆ ساڵانی (2020 - 2024). چوار ڕێچکەکەی بەڵگەنامەكە بە پشتیوانی ستراتیژیەتێکی بنەماکراو لەسەر توانای هەستانەوە، بریتین لە:  

1.) سەقامگیریی بەهێزکراو.

2.) گەشەکردنی ئابووری هەمەچەشنکراوی پشتیوانکار لە هەژاران بۆ خۆشگوزەرانیەكی بەردەوام.

3.) حوکمڕانێتی باشترکراو بە دامەزراوەی بەرپرسیارەوە کە مافی خەلکانی دۆخناسک دەپارێزێت و ڕێگە خۆش دەکات بۆ متمانەی نێوان هاوڵاتی و حکومەت.

4.) کەمکردنەوەی لاوازیی بەرامبەر گۆڕانکاریی کەشوهەوا.

ئەم ڕێچکانە بەهێزکراون بە ستراتیژیەتێك بۆ بەدەستهێنانی ئاشتەوایی کۆمەڵایەتی و پاراستن و لەخۆگرتن، چونکە ئەمانە گرنگن بۆ زامنکردنی پەیوەندیی پەرەپێدانەکی مرۆیی-ئاشتەوایی و هێنانەکایەی دۆخێکی نوێی کۆمەڵایەتی لە عێراقدا.

هەموو چالاکیەکان پەرەیان پێدراوە بە هەماهەنگی لەسەر ئاستی حکومەتی ناوەندی و پارێزگاکان و دامەزراوە ناوخۆییەکان بۆ ئەوەی توانست بنیاد بنرێت و بەردەوامیپێدراوێتی ماوە درێژیش زامن بکرێت لەڕێی هەستی باشترکراوی خاوەندارێتیەوە.

بەرنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەرەپێدان و نەتەوە یەکگرتووەکان لە عێراقدا

هەموو کارەکانی بەرنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەرەپێدان بە هەماهەنگی ئەنجامدراوە لەگەڵ دەزگاکانی تری نەتەوە یەکگرتووەکاندا بۆ ئەوەی کاری دووباربۆوە ڕیشەکێش بکرێت و تێچونەکان کەمبکرێنەوە و دڵنیایی بدرێت لەسەر هەبوونی یەك پشتیوانی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ ئامانجەکانی پلانی پەرەپێدانی نیشتیمانیی عێراقی 2018-2022 و دیدی عێراق 2030 بۆ پەرەپێدانی بەردەوام.

پێکەوە دەزگاکانی نەتەوەیەکگرتووەکان یەك تیمی نەتەوە یەکگرتووەکان لە وڵاتەکەدا دروست دەکەن کە دید و کاری گشتییان بە وردیی دانراوە لە چوارچێوەی كاری هەماهەنگی نەتەوە یەكگرتووەكان لە بواری پەرەپێدانی بەردەوام. کە پلاندانان و جێبەجێکردنی چالاکیە پەرەپێدانیەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان بەڕێوەدەبات لەسەر ئاستی وڵات بۆ یارمەتیدان لە بەدەستهێنانی ئەجێندای 2030 بۆ پەرەپێدانی بەردەوام (ئەجێندای 2030).

سەرکەوتنەکانمان

بەرنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەرەپێدان لە عێراق گەورەترین جێبەجێکاری چالاکیەکانی سەقامگیریە لە وڵاتەکەدا. لەو ساتەوەی بەرنامەڕێژی لە 2015 دا دەستی پێکردووە، زیاتر لە 1 ملیار دۆلار کاری جولێنراوە و کاری پێکراوە لەلایەن 27 بەخشەرەوە بۆ جێبەجێکردنی نزیکەی 3,000  پڕۆژە. سەقامگیری جەخت دەکاتەوە سەر چاککردنەوەی ژێرخانی گشتی و دابینکردنی خزمەتگوزاریە گرنگەکان بۆ ئەو کۆمەڵگانەی لە داعش ڕزگارکراون. ئەمە بنیادنانەوەی قوتابخانە و نەخۆشخانەکان و شیاندنەوەی سیستەمەکانی ئاو و تۆڕەکانی کارەبا و نۆژەنکردنەوەی ماڵەکان و دابینکردنی خستنەسەرکاری ماوە کورت بەپێی نەخشەی کاری گشتی و شیاندنەوەی ئەو خانوانەی لەلایەن داعشەوە زیانیان بەرکەوتبوو دەگرێتەوە.

لە دەرەنجامی هەوڵە بەردەوامەکانی سەقامگیری، بەرنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەرەپێدان دەرفەتی پێڕاگەشتنی باشتری بۆ 9 ملیۆن عێراقی دابین کردووە بۆ خزمەتگوزاریە بنەڕەتیەکانی وەکو تەندروستی و پەروەردە و ئاو و کارەبا. زیاتر لە سەدا 95 ی کارەکان بە بەڵێندەرایەتی ئەنجامدراوە لەڕێی کەرتی تایبەتی ناوخۆوە کە ئەمە تەنها نابێتە کەمکردنەوەی تێچووەکان بەڵكو دەبێتە زانکردنیی ئەوەی کۆمپانیاکانی ناوخۆ شارەکانی خۆیان بنیاد بنێنەوە لەلایەن هێزی کاری ناوخۆییەوە لەڕێی بوژاندنەوەی ئابوری ناوخۆ و دروستکردنی دەرفەت بۆ دەستکەوتنی داهات بە شێوەیەکی خێرا.

لە ساڵی 2014 ەوە، بەرنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەرەپێدان پشتیوانی دامەزراوە گشتیەکان دەکات بە دیدی بنیادنانی ئابوریەکی بەهێزتر و هەمەچەشنتر بە لەخۆگرتنی پەرەپێدانی پلانی کاری بەشداریپێکردنی کەرتی تایبەت لە هەرێمی کوردستانی عێراقیشدا.

لە هەمان کاتدا، پشتیوانی بەردەوام بۆ خستنەسەرکاری دەستبەجێ و ماوە مامناوەند بە سەرکەوتوویی ئەنجامدراوە ئەمەش بۆتە هۆی ئەوەی زیاتر لە 85,000  دەرفەتی کارکردن بڕەخسێت لەڕێی کار بەرامبەر پارە و بەخشینی پارە و بەخشینی پارە بۆ کاری بچوك و مامناوەند و ڕاهێنانی پەرەپێدانی کارسازی و ڕاهێنانی پیشەیی و خستنەسەرکارێتی.

بەرنامەی نەتەوە یەکگرتوەکان بۆ پەرەپێدان هاوبەشی سەرەکیە لە پشتیوانیکردنی چاکسازیی کەرتی ئاسایشدا. هاریکاریی تەکنیکی و ڕاوێژی دابینکردووە بۆ جێبەجێکردنی ستراتیژیەتی ئاسایشی نیشتیمانی عێراقی و بەرنامەی چاکسازیی کەرتی ئاسایش کە هاوشانێتی، بە پەرەپێدانی نەخشەڕێگەی پۆلیسی ناوخۆیی و ڕێکاریەکانی کارکردنی ستانداردی هاوبەش لە لێکۆڵینەوەی تاوان و دابینکردنی ڕاهێنان بۆ پۆلیسی عێراقی و لێکۆڵەرانی تاوان.

بەرنامەی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ پەرەپێدان لە عێراق شارەزایانی ژینگەی جیهانی و ناوخۆیی و گۆڕانکاری کەشوهەوا بەکاردێنێت بۆ پشتیوانیکردن لە سیاسەتی بنەما لەسەر بەڵگە و شیکاریی بۆ پڕزانیاریکردنی سیاسەتە نیشتیمانیەکان و پلانەکانی کار و هەروەها کارکردن لەگەڵ هاوبەشە نیشتیمانیەکاندا بۆ دەستنیشانکردن و گەشتن بە دەرفەتە داراییەکانی کەشوهەوا و برەودان بە هەماهەنگیی هەرێمیی بۆ خستنەڕووی ئاستەنگی و قەیرانە سنوری جوگرافی بەزێنەکان. لە 2020 دا ئامادەکاری بۆ بەشداریکردنی پابەندبووی نیشتیمانی دەستی پێکرد بە دیدی تەواوکردن و پێشکەشکردنی لەكۆنفرانسی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ گۆڕانكاریەكانی كەشوهەوا  COP26  ساڵی 2021 دا.